Help, mijn kurkt breekt

• Geplaatst op 15 Maart 2019
• Door Vincent Van Leemputten
• Geplaatst in Techniek, Wijn
• 0

Het is echt niet fijn. Je hebt gasten aan tafel zitten en je tracht de afgebroken kurk uit jouw fles te trekken. Wat doe je eraan en wat is de oorzaak van dat ene stukje kurk dat maar niet mee wilt komen?

We zijn een klein onderzoek gestart naar de oorsprong van kurk. Kurk wordt gemaakt van de schors van Kurkeik. Wereldwijd vinden we ongeveer 2 miljoen hectare kurkbossen terug waarvan Portugal en Spanje de kop lopen. Portugal heeft zo'n 33% en Spanje 23% aan kurkbossen. Beide zijn ook wijnproducerende landen, maar daar komen we later op terug.

Oorsprong

Kurkbomen leven ongeveer 200 jaar. Het duurt dan ook 25 jaar vooraleer de eerste schors kan gepeld worden om kurken te kunnen maken. Daarna heeft de boom 9 jaar nodig om weer een schorslaag aan te maken dat dik genoeg is om kurk te kunnen produceren. Algemeen gaat men ervan uit dat bij jonge bomen de eerste twee oogsten van minder goede kwaliteit zijn. Meestal worden de schorsen van de jonge bomen gemengd met oudere bomen om een degelijke kwaliteit te bekomen. Maar zoals alles in onze maatschappij is er een prijskaartje voor kwaliteit.

Kurk wordt in vele toepassingen gebruikt. Denk maar aan zolen van schoenen, als isolatie, wand -en vloerbekleding, prikborden, dobbers, in muziekinstrumenten en ga zo maar door. Kurkgranulaat wordt vandaag zelfs in beton gemengd om beter te kunnen isoleren.

Wij kennen vooral kurk uit de wijnindustrie. Kurk is in sommige landen nog steeds het meest gebruikte afsluitmiddel. Het percentage loopt wel terug vanwege de synthetische goedkopere alternatieven op de markt, zoals schroefdoppen, plastic doppen en synthetische kurken. Topkwaliteit kurkstoppers, kurk met weinig lenticellen, zijn duur. Voor vele goedkopere wijnsoorten gaat men daarom vaak over op goedkopere alternatieven. Synthetische stoppers hebben bovendien het voordeel dat ze niet droog worden of krimpen; wijnflessen met kunststofstoppers hoeven niet op hun zij gelegd te worden om oxidatie te voorkomen. In de 17e eeuw maakten Franse wijnboeren geen gebruik van kurkstoppers maar gebruikten zij in olie gedrenkte lappen welke in de hals van de flessen werden gestopt.

Zoals al eerder aangehaald zijn Portugal en Spanje de twee grootste producenten van kurk, maar beide zijn ook wijn producerende landen. U kunt zich inbeelden dat voor goedkopere wijnen men weinig of niet zal overgaan op alternatieve stoppen. En hier knelt het schoentje. Om de prijs te kunnen drukken kopen de wijnbouwers vaak goedkopere kurkstoppen. Ook zal je misschien al opgevallen zijn dat Portugese kurken vaak net iets langer zijn dat de gemiddelde kurk in een fles. Dit vergroot de kans op het breken van de kurk.

Hoe kan je je wapenen? We geven je 4 tips…

Tip 1: Koop ten eerste een goede sommelier of kurkentrekker met schroefdraad. Je herkent een kwalitatieve kurkentrekker aan de volgende eigenschappen: zorg ervoor dat de schroefdraad lang genoeg is. Hierbij tellen we minstens 5 ringen die we in de kurk kunnen draaien. Langer mag ook. De spiraal moet aan het uiteinde een scherpe punt hebben en mag langsheen de spiraal geen scherpe kanten hebben. Dit zie je vaak bij vleugelkurkentrekkers. Bij het trekken scheurt de spiraal vaak door de kurk heen. We raden aan om een pulltaps, oftewel tweetrapskurkentrekker aan te schaffen. Dit is het favoriete instrument van de kelner en wint aan populariteit, omdat ze compact, relatief goedkoop en efficiënt zijn. Bekijk onderaan ons filmpje hoe je snel en eenvoudig een kurk verwijdert.

Tip 2: Investeer in een kurkentrekker met 2 lemmeten. Deze zijn vooral handig voor het verwijderen van oude kurken en kapotte kurken. Een goede kurkentrekker met lemmet kost al gauw 45 EUR, maar is een uiterst handige tool voor mensen met kelders waarin oude kostbare schatten zitten. Het risico om een kurk af te breken is veel groter bij flessen die al heel lang liggen (+15 jaar). De kurk is vochtig (= goed) en kan makkelijk afbreken door een schroefdraad te gebruiken. In het volgende filmpje zie je de handelswijze van het gebruik van een kurkentrekker met lemmet.

Tip 4: Als geen enkel van de voorgaande drie tips lukt dan heb je nog altijd nummer 4. Bekijk dit hilarisch filmpje hoe je een kurk verwijdert met een schoen.